O niemożliwości naprawiania i o pewnym gatunku na wymarciu

Zepsuł nam się blender. No dobrze, nie tyle się zepsuł, co Chłopakom udało się go uszkodzić. Ale już wcześniej blender nie był w pełni sprawny – poszło jakieś łożysko, tak podejrzewam, w jednej z nakładek, co bardzo ograniczyło możliwości stosowania urządzenia. Stało się to chwilę po tym, jak skończył się okres gwarancyjny.

Nie napiszę tu niczego odkrywczego – żyjemy w czasach, w których rzeczy nie są trwałe. Są tymczasowe, szybko się zużywają i nikt dziś już nie myśli o ich naprawianiu. Gdy się coś rozleci, wyrzuca się to i kupuje nowy egzemplarz.

Kiedyś było inaczej. Nie będę tu pisał, że było lepiej, choć – jeśli trzymać się kontekstu – trochę lepiej pewnie było. A skąd w ogóle u mnie takie przemyślenia? Już opowiadam.

Mamy w ogrodzie wielką jabłoń i w tym roku obsypało ją owocami. Jabłka są słodkie, dobre, to podobno jakaś stara odmiana, kosztela. Coś trzeba zrobić z tym całym dobrem, żeby się nie zmarnowało. Część  owoców postanowiliśmy wykorzystać do produkcji soku. Sok, jak wiadomo produkuje się przy pomocy sokowirówki. Urządzeniem takim dysponuje moja szwagierka – pobiegłem więc do niej i pożyczyłem.

Przyniosłem do domu maszynę i popatrzyłem na nią z sentymentem. Przy pomocy takiego samego urządzenia preparowała soki z jabłek czy marchewki moja mama. Miałem wtedy kilka lat. Pomyślałem sobie: oto stoi przede mną cud polskiej myśli technicznej: Katarzyna, produkt marki Predom!

W moim rodzinnym domu, na ścianie w kuchni wisi kuchenna waga – waga marki Predom. Wisi tam, odkąd pamiętam. Sam mielę sobie kawę w młynku marki Predom. Jest on starszy ode mnie (pożyczyłem go – na wieczne oddanie – od rodziców). Rodzice mieli kiedyś odkurzacz marki Predom i lodówkę i suszarkę do włosów i te sprzęty służyły im latami.

Odkurzacz tata kiedyś naprawiał. Naprawiony, służył kolejne lata. Podobnie było z suszarką. Pamiętam, że zaczęła się przegrzewać, ale można było ją zreperować. Jakiś czas temu zepsuła mi się maszynka do strzyżenia. Usterka nie była poważna, wiedziałem, gdzie leży problem, więc postanowiłem go zlikwidować. Co się okazało? Maszynki nie dało się rozkręcić. Żadna naprawa nie wchodziła w rachubę, bo próba otworzenia obudowy doprowadziła by tylko do powstania poważniejszych i nieodwracalnych uszkodzeń. Miałem do czynienia ze sprzętem jednorazowego użytku.

Nie będę tu rozpisywał się o tym, że dzisiejsi producenci naciągają nas, że nie dbają o solidność własnych wyrobów, że nie można już polegać na tak zwanych „sprawdzonych markach”, bo jeśli sprawdziło się je kilka lat temu, to dziś już nic to nie znaczy. Ale przyszło mi coś do głowy, pomyślałem sobie o pewnej konsekwencji tego stanu rzeczy. O tym mianowicie, że doprowadzi on do wymarcia pewnego gatunku. Wyginą mianowicie złote rączki.

Mój tata potrafił naprawić odkurzacz i suszarkę do włosów. Samochód też potrafił naprawić – miał kiedyś Tarpana i ciągle przy nim grzebał, a Tarpan jeździł. Ja bym sobie poradził z moją maszynką do strzyżenia, o ile udało by mi się ją rozkręcić, potrafię rozłożyć szlifierkę, zmienić szczotki, wymienić zepsuty włącznik (no i posiadam szlifierkę, a właściwie dwie – kątową i oscylacyjną – i używam ich, wiem do czego służą). Ale czy moje Chłopaki będą potrafić takie rzeczy? Czy w ogóle idea naprawiania  i tak zwanego majsterkowania nie będzie im obca, nie będzie dla nich jakąś mglistą abstrakcją? Ja się za złotą rączkę nie uważam, ale dwóch lewych rąk też nie mam. Ale, być może, jestem tylko niepełnowartościowym przedstawicielem gatunku na wymarciu.

Ewolucja, w tym przypadku techniczna, doprowadziła do tego, że dla człowieka naprawiającego nie ma już miejsca na ziemi. Wyparł go nowy gatunek: człowiek kupujący, który czeka do końca gwarancji, a później wymienia na nowe.