Dlaczego nie czytam poradników, czyli dylematów taty ciąg dalszy

Zdarzyło mi się nieraz ze zgrozą czytać artykuły o wychowaniu dzieci. Pełne dobrych rad i pięknych przykładów na to, jak stosowanie się do tych rad owocuje. Dzieci rosną zdrowe, mądre i szczęśliwe a rodzice mogą być dumni z dobrze wykonanego zadania. Czytałem taki artykuł, patrzyłem na zdjęcie pięknych, kwitnących mam i uśmiechniętych, przystojnych i równie kwitnących tatusiów, przytulających swoje roześmiane dzieci w kreacjach jak z żurnala i myślałem: czy ze mną jest coś nie tak? Bo nasze dzieci są często naburmuszone, marudne i zwykle brudne, z plamami po jedzeniu na koszulkach i plamami od pisaków na rękach a ja jestem zmęczony i nerwowy.

Całe szczęście, że nie zaopatrzyliśmy się w książki i poradniki dla rodziców, których tyle nam oferuje wydawniczy rynek. Gdybym oddawał się dodatkowo lekturze podobnych wydawnictw, jak nic popadłbym w depresję. Mamy jedną książkę, napisaną dawno temu przez niejakiego Benjamina Spocka. Żona do niej czasem zagląda, ja prawie wcale. Bo i po co? Spock pisze co prawda mądre rzeczy, ale co z tego? Nasi Chłopacy, najpierw jeden, później drugi, zaczęli w pewnym momencie dawać się nam we znaki w zupełnie inny niż dotychczas sposób. Stali się przekorni, mieli swoje humory i zmienne nastroje, zrobili się uparci. Bunt dwulatka – ogłosiła Żona kilka chwil po otwarciu woluminu. No tak, pomyślałem. Też mi mądra książka. Kiedy moje dziecko ma dwa lata i zaczyna się buntować, nie potrzebuję zagłębiać się w lekturę mądrych ksiąg, żeby skonstatować, z czym mam do czynienia. Wystarczy prosta dedukcja. Oczywiście doktor Spock daje rady, jak sobie radzić z kryzysem, ale nijak się one miały do rzeczywistości, zagarniętej i przeorganizowanej przez naszych zbuntowanych dwulatków.

Utwierdziłem się w przekonaniu, że czytanie książek o wychowaniu dzieci nie ma większego sensu.

Kiedy dziecko zaczyna płakać, bez wyraźnego powodu, gdy się je odkłada do łóżeczka, należy je przetrzymać. Tak na przykład radził Spock. Jeśli raz pozwolimy się sterroryzować ryczącemu maluchowi, problemy z jego opanowaniem będą z czasem coraz większe. Postanowiliśmy przetrzymać raz małego Gucia. Po pięciu minutach nieustannego krzyku, przetrzymywaliśmy dalej, bo książka nie określała, jak długo krzyki i płacze mogą trwać. Po dziesięciu minutach zaczęliśmy się niepokoić, po piętnastu – pojawiła się u nas  nerwowość, po kilku kolejnych sami mieliśmy ochotę zacząć krzyczeć. Spazmy Gucia trwały w najlepsze, niewiarygodne, ile małe dziecko ma w sobie energii i do jakiego stopnia opanowuje technikę krzyku, bo gardło mu przez ten czas nie wysiadło. W końcu okazało się, że to Gucio przetrzymał a właściwie przekrzyczał nas. Tyle, jeśli chodzi o książkowe dobre rady.

Jeśli według autorów poradników i artykułów to wszystko jest takie proste, a mnie z jakiegoś powodu nie wychodzi, to czy coś nie tak jest z poradnikami, czy ze mną?

Są też inne kwestie. Kiedy znajomym urodził się synek, zaczęli inwestować. Jednym z zakupów była tak zwana „mata edukacyjna”. Niewtajemniczonym wyjaśnię: mata  edukacyjna, to kawał materiału, taki dywanik, and którym rozkłada się dwa pałąki, służące do zawieszania zabawek - małych maskotek, grzechotek i tak dalej. Dostaliśmy coś takiego, kiedy Gucio był mały. Nie przepadał specjalnie za matą edukacyjną (nie wiem, czy to świadczy o wrodzonej niechęci do edukacji, chyba nie). Kiedy znajomi planowali zakup maty, przypomniało mi się, że mamy swoją, prawie nową. Zaproponowałem, że chętnie oddamy w dobre ręce. W odpowiedzi dostałem link do aukcji z matą, którą oni planują kupić. Na oko podobna – dywanik i dwa pałąki. Tylko cena mnie zaskoczyła, bo była pięciokrotnie wyższa niż ta, za jaką można kupić matę taką jak nasza. Zagłębiłem się więc w opis. Okazało się, że nie patrzę na zwykłą matę, tylko na wyjątkową. Matę stymulującą osiemnaście funkcji rozwojowych dziecka. Trochę zawstydzony wcześniejszą propozycją, już do niej nie wróciłem. Nasza mata niczego w jakiś szczególny sposób nie stymulowała. Kiedy zakup został dokonany, obejrzałem tego Mercedesa wśród mat dla niemowlaków. Od tej, na której edukowali się nasi Chłopcy różniła się tym, że naciśnięta w jednym miejscu, piszczała w irytujący sposób. Nie wiedziałem, co myśleć. Wnioski nasuwały się dwa: że, po pierwsze, rodzicom w szale kupowania można wcisnąć wszystko i że są tacy, którzy skutecznie to wykorzystują zbijając kokosy. Albo – wniosek alternatywny – że w haniebny sposób zaniedbaliśmy rozwój naszych dzieci, absolutnie lekceważąc potrzebę stymulowania ich do rozwoju. Jeśli wyrosną na nieuków o nieskoordynowanych ruchach i rozbieganym spojrzeniu, trzeba będzie uderzyć się w piersi i posypać głowę popiołem.

Piszę o tym wszystkim, bo przeczytałem właśnie wywiad z Leszkiem Talko, który sam napisał dwie lub trzy książki o wychowaniu dzieci, więc uchodzi za takiego, co się zna. Nie czytałem tych książek, jednak po lekturze wywiadu dochodzę do wniosku, że być może twórczość pana Talko, to jedyne pozycje o wychowaniu, które mógłbym czytać bez dyskomfortu i wyrzutów sumienia. Bo facet ma zdrowe podejście. I podobne do moich doświadczenie: jego również lektura podręczników dla rodziców wpędzała w rozterki i skłaniała ku wnioskowi, że jest kiepskim ojcem.

Po prawie sześciu latach bycia tatą wnioski mam takie, jak Leszek Talko: pewne rzeczy trzeba zostawić ich naturalnemu biegowi. Jeśli dzieci chcą się żywić jedynie chlebem z kremem czekoladowym (lub – jak w przypadku małych Talków – parówkami), to będą się nim żywić, aż im się odmieni. Brudzić też się będą, dopóki nie dojrzeją na tyle, że zauważą, że czasami a nawet zwykle lepiej jest być czystym. A kiedy dzieci nie śpią w nocy, to żadne mądre rady z książek nie pomogą. Kiedyś przyjdzie moment, że to one będą chciały się wyspać, ale nie będą mogły i wtedy sprawiedliwość zatryumfuje. Wcześniej rodzice muszą pogodzić się z sytuacją. Nikt im nie obiecywał, że będzie łatwo.